Martin Luther (Protestanlık mezhebi ve Lütercilik akımının kurucusu)
Yazı: Özhan Öztürk
Martin Luther (10 Kasım 1483 – 18 Şubat 1546) Protestanlık mezhebi ve Lütercilik akımının kurucusu olan Alman keşiş ve teologdur. Erfurt Üniversitesi’nde okuduğu sırada yolda yıldırım çarpmasından son anda kurtulunca keşiş olmaya karar veren Luther henüz 21 yaşında Aziz Augustin tarikatına bağlı bir manastıra girip ilahiyat eğitimine başlamıştır.
Martin Luther Kimdir?
Wittenberg Üniversitesi’nde doktorasını tamamlayarak ders vermeye başlayan Luther ilk iş olarak endüljans adıyla bilinen Orta Çağ Avrupa’sında bir tür günah çıkarma ve ölümden sonra cennete gitmek için Papa’nın görevlendirdiği din adamlarınca satılan af belgelerinin varlığına karşı çıkmış, 31 Ekim 1517 günü “Endüljansın Kuvvetine Dair Tezler” başlıklı, 95 maddeden oluşan bir eleştiri yazarak civardaki piskoposlara göndermiştir. Luther’in bildirisi Almanya ve civarında endüljans satışlarını bitime noktasına getirdiği gibi Hıristiyan reformunun başlangıç noktasını oluşturmuştur. Ertesi yıl Roma’da gıyabında yargılanan din adamı Papa tarafından aforoz edilmiş ve kendisine ifade vermek üzere Roma’ya gelmesi emredilmiştir. Bununla birlikte Luther kendine ulaştırılan belgeyi halkın arasında yırtmasının ardından Saksonya Dükü III. Frederick’in himayesine sığınmıştır. 1520’de “Von der Freiheit des Christenmenschen” (Hıristiyan Kişinin Özgürlüğü Üzerine) isimli kitabını Papa X. Leo’ya yönelttiği bir açık mektupla birlikte yayımlayıp ülke çapında büyük ün kazanınca İmparator V. Charles tarafından Worm’a ifade vermeye çağrılmıştır. Yeni Ahit’i Almanca’ya çeviren, dini ayinlerin Almanca yapılmasını için çaba gösteren ama en önemlisi “Wider das Papsttum zu Rom vom Teufel Gestiftet” (Roma‘da Şeytan Tarafından Kurulmuş Papalığa Karşı) eseriyle papalık kurumunu şiddetle eleştiren teolog 1546’da doğum yeri Eisleben’de eceliyle ölmüştür.
1591 yılına tarihlenen bir söylencede Şeytan’ın Martin Luther’e kutsal kitabı
Almanca’ya çevirdiği için bir mürekkep hokkası fırlattığı daha geç döneme ait bir söylencede ise tersine din adamının hokkayı sinek kılığında etrafında dolaşan Beelzebub üzerine fırlattığı anlatılmıştır. 1706 yılında Luther’in Wittenberg’deki odasında bu olay sonunda oluşan mürekkep lekesinin görülebilir durumda olduğu bildirilmişse de kelenin din adamının Eisenach‘da Wartburg şatosundaki odasında olduğu da iddia edilmiştir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016